Een Geheem van een weet Gott alleen, man een Geheem van twee word al gemeen, un een Geheem van dree,  dat weet dann elk un een

VON BIS MARK

1 2 3  456  7 8 9 0

 Siet Steffen up d' Rente is, geiht he för sien Ollske inkopen. Man he stevelt neet na de grote Supermarkten hen, war bi hum twee Stück in de  Nahberskupp sünd, nee, he lett lever de lüttje Klüterladen an de Hook wat verdeenen. De naar Koopmannsladen is een Familjenbedriev, war se mit 'nanner noch een frünnelk Prootje hollen. Steffen weet, dat de Lü hör Waar wat dürer verkopen mutten as de Multiladens, man he seggt sük: Leven un Leven laten!

   Dat Moiste bi 't Inkopen is för hum, wenn he in de Laden is un up de Dösen un Packjes de arige Bookstaven stahn sücht. So wurr froher al, na olle Maneer, de Waar uttekend. Steffen kennde dat noch van sien Vader her, de mit een Kopenskupp over Land truck.

   He harr domaals neet ehrder Free geven, bit dat sien Vader hum verraden harr, wat up dat Packje de Bookstaven B, SK bedüden sullen. Sien Vader harr seggt, dat was unner Kooplü Ehrensaak, dat hör Bookstavenreken een Geheem bleev, un wenn he 't an hum wieder gaff,  stimmde ameme dat Spreekwoord wat dar hete:

   Een Geheem van een weet Gott alleen, man een Geheem van twee word al gemeen, un een Geheem van dree, dat weet dann elk un een. Steffen harr neet ehrder Free geven, bit dat he 't doch to weten kreeg. Bi dat Bookstavenreken gung dat um dat Woord: VON BIS MARK.

    Een "V" bedüdde de l un de Bookstaav "O" stunn för de 2. Bi "N" wurr rekend mit 3 un so leep dat up bit na "K" hen, wat de Null bedüden sull.

    Wenn Steffen inkopen geiht, maakt hum dat völ Pläseer, wenn he sük een Gurkenglas grippt un V,SB (1,64) darup lesen deit. Wenn he dann an de Kasse - bit up een Pennig hen - twee Mark betahlen mutt, dann  weet he, dat de Koopmann bi so een Mehrverdennst äs Pries neet riek worden kann.

   As Steffen annerlesdens sien Ollske dat Geheem wiesworden leet, harr se 't drock de enkeld Priesen uttoreken. Hör qualmde bi dat Utreken pall de Kopp!

   Man Steffen un sien Ollske gahn ok wieder in de Laden inkopen, weil se de Menen sünd, dat se een gode Wark doon. Overdatt hett 't ok sien Vördeel. As se beiden nämlik sük maal neet good föhlt hebben, do froog de frünnelk Koopmann elke Dag an, of se ok wat hebben mussen un hett hör dann - sünner wat druptoslaan - de paar Delen in 't Huus brocht. Dat verlang mal van een Grootmarkt! de Lupe (GA v. 24.2.2001, S. M5)

Olle Windmöhlen und Fraulü . . .

   Sintje un Stutentrine kwemen weer van de Dockter in Hus. Elk harrn lütjen Püt vull Medizin in de Hand. Gerd, dee de Beiden fahren harr, sedde dat Auto in de Garage un gung mit in Hus. He schaude de Pole in de Nacken un seggt sinnig: "Ja, olle Windmöhlen und Fraulü... daar is immer wat an to doon." Sintje worde tort granterg un seggt: "As wenn ji Mannslü noit krank wer'n. Ji klappert un klötert as 'n old Auto, de van de Schrottbült kummt!" Stutentrine gung nu Hus un de beiden Oll'n harrn nu dat Riek allen.

   "De Dockter hett, ok seggt, ik  sull mi man 'n heet Körnerküssen up d' Lief leggen, dat hulp nett so good as Medizin. Dat sull'n wi man in de Microwellenherd leggn." "Hest du hum dat denn nich seggt, dat wi kien hebbn?"

    "Meenst du, dat ik hum dat seggen wull, waar de Olle Trintje daar bi stunn? Wi un kien Microwellen? Dat harr Trintje dör d' hele Dörp posaunt!" "Daar büst du sülvst Schuld. Du wullst ja noit so 'n Dings hebben wiel du ja menst, de wer'n gefährlich." "Sünd de ok! De Strahlen sind so gefährlich, dat daar Minsken bi krank worden. In Hundstert off Flassmeer hebben se ok so´n Strahlenspill baut, direkt  an de Sportplatz. Wenn dat Dings strahlt, dann falt de Lüntjes dod ut de Bomen un de Musen falen de hele Haare van de Puckel. Ne, ne, so 'n Spill kummt mi nich in Hus!" "Dann mutten wi dat Küssen man up de Heizung leggen. Dat sall ok woll warm worden."

   Gerd harr dat Körnerküssen över de Heizung leggt un Sintje hat al wat Knopen löss makt, wiel de Dockter seggt harr, "das Küssen muß über  den Oberbauch auf der nackten Haut liegen, sonst hat das keinen Sinn!"

   Gerd kwem mit dat heete Küssen. Sintje hull dat Tuch hoch un dat Küssen up de blanke Huud. "Dat is ja nich maal lauwarm!" Dree maal hebben se dat versöcht. Man dat wurr nich beter, wiel de Hitze ja blot dör dat Küssen gung un sück gliks weer ofköhlde.

   "Ik hebb 't," seggt Gerd. "Wi hebben ja de neje AMC Bratpfanne mit de dübbelde Baam, daar do ik dat Küssen in un de Stülpe drupp. Anbrannen kann daar ja nix, wiel daar ja gaar kien Für ankummt. Dann sallst du man sehen, wo dat Spill heet word!" Gerd darr dat Für düchtig an de Gang. Dat dürde man 'n Setje, as dat Spill so 'n bitje na verbrannt Tuch ruckt.

   He reep: "Sintje...klar zum Gefecht... ik koom mit de heten Körner!"  Sintje harr de Oberbauch freei maakt un Gerd leeg hör dat hete Küssen drupp. Dat weer so heet, dat he dat bold sülvst nich fastholl'n kunn. Sintje fung an to bölken as wenn se in Ketten hung un Sprung woll 'n Meter hoch in de Lücht. "Wulld du mi dat hele Liev verbrannen?" schull Sintje un smeet dat Körnerküssen dwars över de Disk na de Grund.

   De Blomenvase schitterde d'r achter an. Lütje Molli, de tegen Sintje up d' Sofa lagg, kreeg noch nett de Dreih nah de Köken rin, waar he sük fort unner de Bank in Sicherheit brochte. "Donnerslag", seggt Gerd, "dat is ja nett as 'n mittleren Artilleriebeschuß."

Sintje stunn krumm in de Stuuv un riev al man weg över de Buuk. De Dochter harr recht hat! Örnlik hete Körnerküssen helpt düchtig! De Lievsehr weer weg! Se keek Gerd an, grinsde so  'n bietje und seggt:

  "Morgen geihst du hen un holst so 'n Micro-Dings." "Ja man Sientje, de sünd doch gefährlich! Denk an Flassmeer un de Lüntjes!" "Ach wat! De  Flassmeertjers hebben al alltieds överdreven!" befi (GA v. 24.3.2001)

Mien erste Rad

Von Udo Schier, Bremerhaven (GA v.7.7.2001, S. M5)

 As lüttje Jung van sess, söben Jahr, kunn ik all heel good mit Rad fahren. En egen Rad harr ik noch nich, aber up Moders hebb ik dat lehrt.

 Up Sattel kunn ik noch nich sitten, daarvör weer ik to lüttjet. Over de Lenkstang kunn ik blot in 't Stahn kieken.

Up de Straat düss ik nich, blot an de Wiekskant längs. Aber Vader harr mi versproken:

"Wenn ik tökenmal in Urlaub koom, dann koop ik di 'n Fahrrad." Un so is d' ok körnen.

Aver Hinni Junkerharr kien up Lager. Un darum kreeg ik mien Rad erst na Vaders Urlaub. En egen Rad, dat weer wat! Ik kunn nu na d' School fahrn, de Frünn un mien Grootollen besöken un ok för Moder inkopen. Na 'n körte Tied fuhr ik all freehannig un ok völ Kunststückjes  probeerte ik ut mit anner Jungse.

As Vader mal weer na Huus kweem, hebben wi hum beide mit Rad van d' Kleenbahn ofhaalt. Up Weg na Huus muss ik nu ja wiesen, wo fix ik fahren kunn. Mien neje Kunststückje  sull Vader ja ok bewunnern. Ik stellde mi, wenn ik richtig Fahrt harr, mit beide Föten up de Gepäckträger, un mit de Hann an de Lenkstang stürde ik.

Upwaakt bün ik na 'n heel Sett in Huus.Dokter Smidt un mien Olln stunnen an End van 't

Bett. "Ja", see Moder, "he kummt weer to sük". Un denn hörde ik, wat passert weer.

 Ik harr nich genug Fahrt drupp hat, bün umfallen un mit Kopp up Straat. Dann hebben's mi na Huus dragen. Doktor Smidt wurr haalt, un de stellde en Gehirnerschüttern fast. Dree Daag muss ik in Huus blieben. He wull ofwachten, of ik wat ofkregen harr. To 'n Glück is mi wieder nix passert. Un wat ik aal to hören kreeg, dat weet ik vandage ok noch heel good.

Piep-Piep

Christa Stumpe, Rhauderfehn (GA v. 7.7.2001, S. M5)

Opa Hinnerk satt up Beddskant, harr sük Nachtdisklampe anknipst und studeerte dat Bladdje, wor instunn, wo man de Wecker bedenen muss. Elke, sien Enkeldochter, harr hum to Gebuursdag en Funkwecker schunken. Dormit harr man alltied genau Uhrtied un de de sük ok van sülvst up Sömmer- un Wintertied instellen, ohne dat man doran denken muss. Gadelk, so 'n neeimoodske Utfinden!

 So, de Wecker weer up kört vör fief Ühr stellt, up 4.55 Uhr. Um fief Uhr wull he upstahn. Opa dürs nich verslapen, he wull Elke na d' Bahnhoff brengen. Elke wull in Urlaub un hör Zug dürs se nich verpassen. Opa harr Elke versproken, hör hentob rengen, denn he harr ja Tied, un middags kunn je sük ja en bietje up d' Ohr leggen un de Slaap nahalen.

Hinnerk sien Ilse, sien betere Halvde, sleep all. Ilse stellde alltied hör Radiowecker, aber wiel Hinnerk sük mit dat Dingerees nich utkennen de un sowieso smaals bi dat Gedudel weer insleep, verleet he sük ditmal up sük sülvst, so kunn de neje Funkwecker ok mal wiesen wat he kunn.

 Weer man so 'n Suus un de Nacht weer vörbi. Vögels fungen buten al an 't fleitjen. Piep-Piep-Piep! Wat weer dat? Vögels? Nee, Opa's Wecker. Piep-Piep. Opa hull ut un gaff de Wecker een up Kopp. Daan weer dat Gepiepe. Fief Menüten kunn he noch liggen, he weer bold weer indummelt. Piep-Piep-Piep..

Opa gaff de Wecker noch een up Kopp. Piep-Piep. Opa namm de Wecker in Hand. Up jede Knopp drückte he. Piep-Piep. Opa wurr d'r  rein raar bi. Piep-Piep. Opa wurr düll. Piep-Piep. He haalde ut un goide de Wecker tegen de Mür in. Piep-Piep. Opa leep all rood an. Nu langde dat aber.

He stunn up un knipsde dat grode Lücht an. Nu weer de  male Wecker ok noch unner d' Kleerschapp rullt. Piep-Piep. Nu muss he ok noch up Knejen. Piep-Piep. Tolesd harr he hum. Opa settde sük up Beddschottskant. Mit Nagelknieper, de glückelk up Nachtdisk lag, mok he de lüttje Klappe achtern open, he leet de Batterien ruutkullern. Piep-Piep. "Dorienochmal!", schull Opa un kreeg bolt en Hartslag. "Wat is denn mit di los", Oma Ilse was waak worden, "büst du dörnanner?" "Dörnanner", bölkde Opa, "de Wecker is dörnanner! "Piep-Piep-Piep. "Aber Hinnerk", se Ilse, un langde tegen sük. Daan weer 't, kien Piep-Piep mehr. "Dat ist doch mien Musikwecker, de hebb ik extra up Piepen stellt, dormit du upwaken deist.

Hinnerk keek up sien neje Wecker, de sach nu ut, as wenn he noit mehr 'n Piep seggen de.

Worum de lesde Dag van't Jahr "Dickbuuksavend" heet

Van Bruno Ewen (aus: WIR in Rhauderfehn, Wiehnachtstied 2000)

   Wenn man junge Lü fragt, of se weeten, wennher de "Dickbuuksavend" is, denn schüddkoppen se meestieds: "Dickbuuksavend? Noch noit wat van hört." Dorbi is dat ganz eenfach. Wat för uns Grootollern de Olljahrsdag un de Dickbuuksavend was, heet vandaag blot noch Silvester.

   Wor de Naam "Dickbuksavend" herkummt, is licht to verklaren. Dat kummt van düchtig un lecker Eten: Erst Fleesk mit Tuffels un Stipp, un achterna en Teller vull Speckendicken. Hier un dor sall't dat ok vandaag noch geven.

    Wat dat ganze nu mit vulle Buuken to dohn hett, is ja woll nich swor to raden. Man wo dat darto komen is, dat steiht nu weer up en anner Blatt.

   In fröger Tieden, so word vertellt, gung dat up de grote Plaatsen vor de Densten fakentieds man recht sünig to. Je groter de Plaatse un je dicker de Buur, um so eenfacher de Eetenspott. Tominnsten wat de Maiten und Knechten angung. Man eenmal in't Jahr, an Olljahrsdag, denn sull sogar de lüttje Knecht gien Kröök lieden. Denn halde de Buurnfro en örndlike Pott vull drögte Lendbunken un Rippkes van de Wiem halt, un denn gaff dat so völ to eten, as de Densten man mugg.

   Dat allerbeste an de ganze Olljahrsavend aber wassen de Speckendicken. Elke Buur, de wat up sük hull, leet sük dorför bi'd Smid extra 'n Waffel-Iesen smeden. Dor wurden de Speckendicken overt open Törffüür in backen. Erst kwamm dar 'n Sleef vull Deeg in un dorup wurd denn düchtig Speck un Mettwust leggt. Wenn dat lesen denn over't Füür holln wurd muss dat Fett dor man so utlopen. Un ruken de dat, moier as Ungelswater. Alleen van de Gör kreg man all Smacht. Un so wurd denn ok düchtig tolangt. Heet un kross ut de Hand smoken de Speckendicken am besten. Dat dor de Buuken vull un stramm wassen, versteiht sük. Mennig Knecht, man ok woll de een of anner grote un lüttje Mait, sall an Olljahrsavend so vull eten hebben, dat se sük nich mehr rögen kunnen.

   Man da´t kwamm woll nich alleen van de  Speckendicken. Dat lagg woll ehrder an dat “Spölwater”. Um dat een dat fette Eeten nich so swor in de Maag lagg, wurd domals elke Speckendicken mit ´n Kluck Warmbeer un 'n dübbelten Jannever naspölt.

    Well bi dat Lesen van disse lüttje Geschicht nu so 'n rechten Jank up Speckendicken kregen hett un geern sülmst mal unnerfinnen will, wo dat in fröger Tieden so west is mit de "Dickbuuksavend", de brukt sük 011-jahrsdag blot up Padd na de Rhauder Möhlen maken. Am besten to Foot of mit de Viez. Van wegen de Verdauung un dat, wat dor denn meestieds to'n Naspölen up de Disk kummt. In de Rhauder Möhlen gifft dat an Olljahrsdag nämlich Speckendicken satt. So richtig na de olle Maneer. Mit örndlik Speck un Mettwust. Un dat sull mi gewaltig wunnern wenn de Lü van de Möhlenkring nich ok 'n halfzig Buddels Jannever un Kruiden kolt stellt harn.

   Man denkt an de Geschicht van de Dickbuuksavend. Ok wenn dat noch so lecker smeckt: "Eet smakelk, man nich tovöl." Anners kunn dat neeie Jahr woll glieks mit'n dicken  Buuk un deftig Lievsehr anfangen.